Cây Chà là nam hay còn gọi là Chà là đồi có nguồn gốc châu Á, Ấn Độ được trồng phổ biến ở một số nước như Trung Quốc, Đài Loan, Philippines… Thân cây mọc thẳng, cứng cáp, dẻo dai và dáng đẹp, tại Việt Nam cây được chọn lựa trồng tại khuôn viên sân vườn, khu đô thị, đường phố, vườn hoa.
1. Giới thiệu về cây
* Tên thường gọi: Chà là nam
* Tên gọi khác: Chà là Nam Mỹ, Chà là đồi
* Tên khoa học: Phoenix loureiri
* Thuộc họ thực vật: Arecaceae (Cau)
Đặc điểm hình thái
– Thân: Cây Chà là nam là cây thân gỗ dạng thấp, cứng cáp nhưng dẻo dai. Cây mọc thẳng có chiều cao từ 2 – 7m. Vỏ cây xù xì màu xám, trên bề mặt có các vết sẹo do cuống lá để lại khi rụng xuống.
– Lá: Lá cây dạng cong mọc tập trung phía trên ngọn, có thể dài từ 1 – 3 m. Lá Chà là nam thuộc loại lá kép mang nhiều lá chét. Cuống lá màu xanh, lá non màu xanh sáng, lá già màu xanh thẫm. Tổng thể tán lá uốn cong và rủ xuống trông rất mềm mại.
– Hoa: Cây cho hoa dạng đơn tính, nhỏ màu nâu kem. Cụm hoa dài khoảng 20cm, có mo ở ngoài. Hoa có 4 cánh nhọn trổ vào khoảng tháng 8 – 10. Tuy nhiên Chà là nam thuộc diện hiếm hoa.
– Quả: Quả của cây nhỏ dạng hạch cứng, màu nâu đỏ chuyển xanh đeo khi chín.
Yêu cầu điều kiện môi trường
– Ánh sáng: Chà là nam là cây ưa sống trong điều kiện ánh sáng toàn phần thích hợp trồng tại nơi nhiều nắng.
– Nước: Mặc dù cây có khả nhưng chịu hạn nhưng cần đảm bảo lượng nước tưới cần thiết cho cây để cây cho nhiều quả nhất là trong mùa khô. Cây mới trồng nên tưới nước từ 1 – 2 lần/ngày.
– Đất trồng: Cây phát triển được trên nhiều loại đất khác nhau nhưng tốt nhất là đất giàu dinh dưỡng, nhiều mùn và màu mỡ. Đặc biệt cây có khả năng chịu mặn cao.
2. Vai trò, công dụng của cây
Cây Chà là nam là cây trồng có tán rộng được ưa chuộng sử dụng làm cây bóng mát. Trồng cây còn tôn lên vẻ đẹp của cảnh quan và không gian như công viên, bệnh viện, trường học, sân vườn, lối đi, nhà máy, công ty… Đồng thời cây còn có khả năng làm sạch môi trường, loại bỏ khí độc tạo không khí trong lành, mát mẻ.
Lá cây chà là nam bền, chống mưa tốt được sử dùng làm hàng rào trang trí, hoặc hàng rào tạm thời. Chồi ngọn được như dụng trong chế biến món ăn như một loại rau. Quả Chà là nam được sử dụng phổ biến vì quá chín có vị ngọt ngon, giàu dinh dưỡng, cung cấp năng lượng. Ngoài ra một số bộ phận trên thân được sử dụng như là vị thuốc: chồi ngọn chữa say rượu. quả chữa bệnh kiết lị…
3. Kỹ thuật trồng và chăm sóc
Trồng cây
Chà là nam được nhân giống bằng phương pháp gieo hạt hoặc nuôi cấy mô. Chọn cây giống phát triển khỏe mạnh, không sâu bệnh và trồng theo mật độ quy định với từng vùng. Thời vụ trồng cây vào mùa mưa là tốt nhất.
Chăm sóc
– Tưới nước: cần tưới nước thường xuyên cho cây vào 6 tháng đầu sau trồng. Mùa khô nên tưới 2 lần/ngày. Sau đó thực hiện tưới 1 lần/ngày.
– Cắt tỉa: cây trưởng thành cần được cắt tỉa mỗi năm 1 lần lá già, lá khô để lá non phát triển tốt. Mỗi lần chỉ nên cắt khoảng từ 4 – 6 lá, tránh cắt tỉa quá nhiều là ảnh hưởng đến cây.
– Bón phân: đây là cây trồng yêu cầu ít phân, nên bón thêm phân vi sinh để rễ cây sinh trưởng và phát triển tốt. Nhất là vào giai đoạn cây đạt 6 – 8 năm bắt đầu cho quả.
– Phòng trừ sâu bệnh hại: cần chăm sóc thường xuyên tạo sức đề kháng cho cây chống lại sâu bệnh hại. Chà là nam là cây trồng hầu như ít sâu bệnh nhưng vẫn cần thường xuyên kiểm tra để có phương án xử lý tốt nhất.
